Vücut, hem enerji kaynağı olarak hem de yağda çözünen vitaminlerin emilimi ve vücut sıcaklığını korumak için yağa ihtiyaç duyar. Sütaş Peynir çeşitleri (light peynirler hariç) % 20-30 oranında süt yağı içerir.
Protein
- İnsan vücudu günde ortalama 45-50 g proteine ihtiyaç duyar.
- Vücudumuzda hücre yapımı, onarımı ve enfeksiyonlarla mücadele için yeterli oranda protein bulunmalıdır.
- Süt proteini, besin değeri kalitesi en yüksek olan proteindir. Sindirilebilirlik açısından da en uygun olan protein kaynağı, % 91–100 sindirilme oranı ile süt ve süt ürünleri içindeki proteinlerdir.
- Yüksek protein oranının yanı sıra peyniri besin yönünden değerli kılan bir diğer madde de bileşimindeki protein yapıtaşları olan aminoasit kompozisyonudur.
- Peynirin bileşiminde tüm süt ve süt ürünlerinde olduğu gibi vücudumuz tarafından sentezlenemeyen ve dışarıdan alınması gereken “esansiyel aminoasitler” bulunmaktadır.
Laktoz - Laktoz, süt şekeri diye de bilinen ve yalnızca sütte bulunan bir disakkarittir (karbonhidrat). İnek sütü yaklaşık % 4,5 – % 4,7 oranında laktoz içerir.
- Peynir yapımı sırasında laktoz büyük ölçüde laktik aside dönüşür, bir kısmı peynir altı suyuna geçer. Peynir içinde az miktarda kalan laktoz da olgunlaşma boyunca laktik aside dönüşür (21-28 gün olgunlaştırılan peynirde laktoz yok denecek kadar azdır). Yani peynir bir karbonhidrat kaynağı değildir. Herhangi bir sebeple karbonhidrattan kaçınmak isteyenlerin tercih etmesi gereken süt ürünü peynirdir.
- Ayrıca peynir az miktarda laktoz içerdiğinden, laktoz intolerantlar (süt şekerini hazmedememek nedeniyle bağırsak rahatsızlığı yaşayanlar) için de ideal bir besin olarak kabul edilir. Peynirde yaklaşık 1-3 g/100 g laktoz bulunur.
Mineraller ve vitaminler
- Peynir, kalsiyum ve fosfor yönünden önemli bir gıdadır. Sert peynirler günlük kalsiyum ihtiyacının tümünü karşılarken, fosfor ihtiyacının da % 40-50’sini karşılamaktadır.
- Kalsiyum, kemik ve diş gelişimi için önemli bir mineraldir. Çocuklar, hamile ya da emziren kadınlar kalsiyuma daha fazla ihtiyaç duyarlar. Yeteri kadar kalsiyum almayan kadınlar, menopoz döneminde osteoporoz rahatsızlığına yakalanabilirler. Bu nedenle tüm kadınların diğer süt ürünleriyle birlikte özellikle peynir tüketmesi gerekir. Çünkü peynirdeki kalsiyum, biyolojik değeri yüksek olan, yani insan vücudu tarafından kolayca kullanılabilen formdadır.
- Peynirdeki fosfor, kas kasılması, böbrek fonksiyonu ile sinir ve kas aktivitesi için vücuda alınması gereken bir mineraldir. Fosfor süt ve süt ürünlerinde kalsiyumun ayrılmaz bir parçasıdır. Birlikte doğal olarak alınırlar.
- Peynirde, yağ oranına bağlı olarak değişen miktarlarda yağda çözünen vitaminler (A, D, E ve K) bulunur.
- Peyniri vitamin yönünden önemli yapan, bileşimindeki B grubu vitaminlerdir ve bunlar suda çözünebilir. Beyaz Peynir, B2 ve B12 vitaminleri için kaynak niteliğinde bir süt ürünüdür. 100 g beyaz peynirle günlük B12 vitamini ihtiyacınızın tamamını karşılayabilirsiniz. B12 vitamininin eksikliğinde unutkanlık, zihin dağınıklığı hatta kansızlık gibi sorunlar görülebilir.